Mô hình nuôi gà trên sân cát là một sáng tạo độc đáo trong ngành chăn nuôi gia cầm tại Việt Nam gần đây. Gà là loài động vật ưa cát, số tiền đầu tư mua cát lại rẻ nên việc áp dụng mô hình nuôi gà trên sân cát rất khả thi. Ngoài ra, khi sống trên cát giúp đàn gà có điều kiện phát triển khỏe mạnh, tăng hiệu quả trong chăn nuôi. Đồng thời , việc được chăn thả trên cát giúp gà ngăn ngừa và phòng chống bệnh. Vì vậy, đây được xem là mô hình đem lại hiệu quả kinh tế cao. Hiện nay rất nhiều hộ gia đình đã áp dụng phương pháp chăn nuôi này. Để hiểu rõ hơn về mô hình này, mời bà con tham khảo một số kinh nghiệm nuôi gà trên cát mà chúng tôi tổng hợp được dưới đây.
Mục Lục
Mô hình nuôi gà trên cát
Thay vì nuôi gà trên sân bê tông, sân đất, người dân xã Quỳnh Lâm, Quỳnh Phụ, Thái Bình đã sáng tạo nghĩ ra cách chăn nuôi gà trên sân cát. Một mô hình mới, lạ, đem lại hiệu quả kinh tế cao.
Mô hình nuôi gà trên sàn cát được hiểu là hình thức nuôi gà sử dụng sàn cát làm sân chơi. Nhiều nơi đã thực hiện mô hình này và đã đem đến nhiều lợi ích bất ngờ, cho thấy rằng gà ít mắc bệnh, nhà nông giảm được chi phí thuốc men. Không những vậy, việc tạo sân chơi bằng cát còn tạo điều kiện cho gà vận động, giúp gà lớn khỏe, thịt săn chắc và ngon.

Cách chọn cát, đổ cát trong mô hình nuôi gà trên sân cát
Cát là vật liệu có trong tự nhiên và rất dễ mua, đặc biệt với điều kiện ở miền Trung thì cát không thiếu. Thường sử dụng cát đen để nuôi gà vì giá thành rẻ hơn và giữ ẩm tốt hơn cát vàng, tùy vào điều kiện mà mua lượng cát thích hợp nhất. Khi mua cát về thì trực tiếp đổ vào chuồng có độ dày từ 20cm trở lên. Những khu vực trũng thì đổ nhiều cát hơn khu vực có địa hình cao.
Để dễ quản lý đàn gà hơn nên rào chắn xung quanh bằng lưới thép B40, không xây dựng tường hay rào chắn quá kín, nếu sợ nắng nóng hay mưa gió thì dùng lưới hoặc bạt che phủ sau. Sau một năm thay cát một lần, sau mỗi lứa thì đổ thêm cát hoặc thay cát.
Mô hình nuôi gà trên sân cát có nhiều ưu điểm
Đảm bảo mặt sân luôn khô ráo: Khi gặp trời mưa, mặt sân đất dễ đọng nước, thoát lâu, ẩm cao, tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn cầu trùng phát triển. Với đặc tính thoát nước nhanh, sân cát đảm bảo môi trường khô ráo, lý tưởng, khỏe mạnh cho đàn gà.
Xử lý phân gà: Phân gà khi thải ra sẽ được cát hút nước, không gây mất vệ sinh.
Tiêu diệt mầm bệnh: trong mùa hè, cát nóng và sở thích tắm cát của gà là điều kiện lý tưởng để tiêu diệt những mầm bệnh có hại.
Làm sạch thức ăn: gà có sở thích tìm kiếm thức ăn ngoài nền đất, cát sẽ làm sạch trước khi gà nhặt lại thức ăn rơi vãi.

Một số lưu ý khi nuôi gà trên sân cát
Vào mùa hè, nhiệt độ trên sân cát rất cao. Thời tiết có thể lên tới 40 độ C ảnh hưởng tới sự sinh trưởng và phát triển của đàn gà. Để khắc phục, bà con nên trồng cây tạo bóng xung quanh sân. Tạo không gian cho gà tránh nóng.
Ngoài ra nuôi gà trên cát chỉ phù hợp với gà ta, không hợp với giống gà tây ít vận động.
Nhìn chung mô hình nuôi gà sân cát tương tự mô hình nuôi gà thả vườn mà máy ấp trứng Ánh Dương đã mô tả trong bài trước. Tuy nhiên để triển khai mô hình này bà con cần lưu ý đến một số điều kiện và đặc điểm sau:
Về điều kiện tự nhiên
Mô hình nuôi gà sân cát áp dụng ở một số khu vực miền Trung hoặc Tây Nguyên. Bởi khí hậu nắng nóng, môi trường thuận lợi để triển khai và phát triển mô hình này.
Chuồng trại để nuôi gà trên sân cát
Chuồng nuôi với kích thước tương tự với gà thả vườn. Kích thước tiêu chuẩn cao khoảng 1,5m, dài 2,5m, rộng 2m… Tuy nhiên không nên làm chuồng trên nền đất cát. Bà con nên làm theo kiểu nhà sát để tránh nóng cho gà.
Mái chuồng có thể lợp bằng vật liệu mát. Bà con nên lót lá cây phía trên mái chuồng để giảm bớt nhiệt độ của khí hậu miền Trung.
Tương tự như nuôi gà thả vườn, chuồng nuôi cần có hệ thống xử lý chất thải và đảm bảo vệ sinh môi trường xung quanh bằng cách khử trùng.
Về kỹ thuật sân cát
Nên chọn bãi cát trống trải. Tuy nhiên vẫn phải có cây cối xung quanh làm bóng râm che mát cho đàn gà.
Xung quanh bãi cát vẫn nên được rào lại tránh các yếu tố tác động bên ngoài. Nên sử dụng lưới thép B40 để rào cho chắc chắn.
Lưu ý, cát được sử dụng trong chăn nuôi gà cần là cát đen thay vì cát vàng. Cát đen rẻ hơn và giữ ẩm tốt hơn cát vàng. Để đảm bảo chính xác thì bà con nên đo diện tích khu vực bãi chăn nuôi và lượng các dày khoảng 50cm trở lên.
Đặc biệt, bà con cần chú trọng cứ từ 2 – 3 ngày cần tiến hành thay chất độn chuồng. Và sau một năm thì bà con thay cát một lần. Do gà là loài động vật ưa cát nên thường xới cát dẫn đến lông gà bị rụng. Bà con cần dọn dẹp thường xuyên, khi cát trong chuồng vơi đi thì bổ sung lượng cát mới.
Cách chọn gà giống cho mô hình nuôi trên cát
Về con giống tương tự cách chọn giống trong mô hình nuôi gà thả vườn. Giống gà phù hợp nhất là gà ta. Đây là loài ưa cát, cụ thể cách chọn như sau:
Khối lượng cơ thể lớn (35 – 36g/con), thể chất khỏe mạnh, hoạt bát, thân hình cân đối. Mắt gà mở to, láu lia. Chân cao, siêng chạy nhảy, không có khuyết tật. Đuôi và cánh gà áp sát vào thân. Đầu gà nên chọn con có đầu to cân đối, cổ dài và chắc. Mỏ to và chắc chắn, siêng ăn và xới đất.
Cách cho ăn và uống ở gà chăn thả vườn
Đối với mô hình này, gà con chưa thể thích nghi ngay với môi trường cát nóng xung quanh. Bà con cần tiến hành nuôi chuồng hoặc thả rong để thích nghi với môi trường. Cho đến giai đoạn gà dò thì tiến hành cho gà vào chuồng nuôi cát để dần dần thích nghi.5
Đặc thù của mô hình nuôi cát khí hậu nắng nóng. Bà con nên làm lán treo thức ăn và nước uống cho gà. Luôn luôn kiểm tra và bổ sung nước uống đầy đủ tránh tình trạng thiếu nước. Dẫn đến đàn gà bị stress là môi trường thuận lợi cho các loại bệnh phát triển.
Gà nuôi cát cần được đảm bảo chất điện giải trong thức ăn để giảm thiểu khả năng bệnh tật. Đây là mấu chốt bà con cần lưu ý.
Vệ sinh chuồng trại, dụng cụ nuôi gà
Chuồng trại phải luôn được đảm bảo sạch sẽ, hợp vệ sinh. Khu vục xung quanh rìa phải dọn dẹp phát quang bụi rậm. Không được để chuồng bị ướt, ẩm mốc hoặc đọng nước.

Sử dụng chất sát trùng trong khu vực chăn nuôi theo hướng dẫn của bác sĩ thú y. Định kỳ xới đảo, bổ sung chất độn chuồng. Đảm bảo độ dày cần thiết và làm cho chất độn chuồng luôn khô, tơi xốp. Máng ăn, máng uống hàng ngày phải vệ sinh và chùi rửa sạch sẽ.
Mô hình này dễ triển khai do cát là vật liệu phổ biến, dễ tìm kiếm ở mọi nơi. Tuy nhiên vẫn chưa được áp dụng nhiều do bà con chưa biết nhiều về lợi ích của mô hình này. Hy vọng bài viết này bà con sẽ có thể áp dụng cũng như phát triển mô hình này ngày một lớn mạnh hơn.